Jowhar – ( Radio Isnaay ) – Koonfur Afrika ayaa ka mid ah dalalka ugu badan ee dilalku ay ka dhacaan caalamka, sida lagu sheegay warbixintii ugu dambeysay ee xafiiska Qaramada Midoobay u qaabilsan dambiyada iyo daroogada. Waxaa jiray in ka badan 27,000 oo dil sannadkii hore,
Iyadoo taasi ay jirto ayuu Mr Rapelego sheegay in sida kaliya ee ay qoysaskooda ku badbaadin karaan ay tahay in mutadawiciinta ay roondo ku sameeyaan bulshada laftooda, xitaa haddii ay la macno tahay inay naftooda halis galiyaan maadaama
Tabarucayaashu ma laha awood sharci ah oo ay ku fuliyaan hawlgalada baarista iyo raadinta, si kastaba ha ahaatee kooxda ayaa dariiqa maraysa iyagoo su’aalo waydiinaya qof kasta oo wakhti dambe socda.
Mar ay ag marayeen dukaan, mulkiiluhu wuxuu sheegay in waxyar kahor la weeraray.
Mutadawaciinta ayaa ku guuleystey in ay qabtaan nin la arkay isaga oo cararaya oo ay ka baadi goobayaan taleefoonadii iyo lacagihii ka maqnaa.
Tirakoobyada dambiyada Koonfur Afrika ayaa muujinaya in dhibbanayaasha la dilay ay yihiin rag aad u da’yar oo madow ah, mutadawiciinta ayaa sidoo kale naftooda halis galiyay.
Laba sano ka hor, Alpha Rikhotso oo 21 jir ah ayaa la toogtay oo la dilay isagoo roondo ku jira.
“Waxaan isku dayayaa inaan aqbalo xaaladda laakiin wali waa xanuun,” ayuu yiri aabihiis, David Rikhotso.
“Waxa uu isku dayay in uu ilaaliyo noloshiisa, noloshayda iyo qof kastaba. Waxa uu la dagaalamayey dambiyada.”
Wiilkiisa ayaa ahaa kii ugu horeeyay ee goobta jooga markii ay mutadawaciinta ay ka dhawaajiyeen foori si ay kooxda uga digaan falal dambiyeedka. Waxaa u suurtagashay in uu ninkaasi qabto, balse waxaa laga toogtay gacanta.
Ma uusan ka badbaadin dhaawaca. Si la mid ah booliska, qofna weligii looma qaban dilka.Baanka Adduunka waxa uu ku qiyaasay in kharashka dambiyada rabshadaha wata ee Koonfur Afrika uu ku dhow yahay $40bn (£32bn), ugu yaraan 10% GDP-giisa sannad kasta.
2018-kii Madaxweyne Donald Trump ayaa bartiisa twitterka soo dhigay soo jeedin ah in dowladda Koonfur Afrika ay dhul ka qabsanayso beeralayda caddaanka ah, taas oo aan run ahayn. Waxa uu sidoo kale soo xigtay “dilka ballaaran ee beeralayda”.
Bishii Luulyo ee sannadkii hore, madaxa Tesla ee ku dhashay Pretoria, Elon Musk, ayaa ku daray sheeko kale oo ku saabsan xisbiga mucaaradka ah ee dhaqaalaha xorta ah ee mucaaradka, isagoo leh: “Waxay si cad u riixayaan xasuuqa dadka caddaanka ah ee Koonfur Afrika.”
Ma jiraan wax caddaynaya in beeralaydu ay halis ugu jiraan qof kasta oo kale.
Tirakoobku wuxuu muujinayaa in dadka caddaanka ah ee Koonfur Afrika ay wax yar ka badan yihiin 7% dadweynaha kale laakiin waxay ka yihiin in ka yar 2% dhibanayaasha dilalka lagula kaco, si kastaba ha ahaatee cabsida ka dhex jirta bulshada beeralayda ah waa mid dhab ah.
